Bakü’de “Eski Türk Yazı Kültürü” konulu uluslararası konferans düzenledi
16-17 Haziran 2023 tarihlerinde Türk Akademisi, Uluslararası Türk Kültürü ve Mirası Vakfı ile UNESCO’nun Azerbaycan ve Türkiye Milli Komisyonları ortaklaşa eski Türk yazısını (Türk Bitig) deşifre edilmesinin 130. yıldönümüne ithafen Bakü’de “Eski Türk Yazı Kültürü” konulu uluslararası konferans düzenledi.
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Kamu Yönetimi Akademisi’nde düzenlenen konferansa Türk Akademisi Başkanı Şahin Mustafaev, Uluslararası Türk Kültürü ve Mirası Vakfı Başkanı Günay Efendieva, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Kamu Yönetimi Üniversitesi Rektörü Urhan Alekberov, Türkiye Cumhuriyeti UNESCO Milli Komisyonu Başkanı Öcal Oğuz, Azerbaycan Cumhuriyeti UNESCO İşleri Milli Komisyonu Genel Sekreteri Seymur Fataliyev, Türk Devletleri Teşkilatı Aksakallar Konseyi üyesi Hasan Hasanov, Türk Dil Kurumu Başkanı Osman Mert, Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Başkanı İsa Habibbeyli ve ayrıca Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Almanya, Türkiye ve Polonya’dan tanınmış Türkologlar katıldı. Etkinlik, eski Türk yazısı (Türk Bitig) çalışmalarıyla uğraşan bilim adamlarını bir araya getirmeyi ve fikir alışverişi için uygun bir platform oluşturmayı amaçlıyor. Konferansın açılışında konuşan Türk Akademisi Başkanı, Türk yazısı alanın 130 yıllık tarihinde önemli çalışmalara ve önemli yeniliklere dikkat çekti. Türk Akademisi ile Moğol Bilimler Akademisi’nin aktif ortaklığına işaret ederek, geçen yıl Nomgon vadisinde ortak arkeolojik kazılar sonucunda tarafların Kutlug İlteriş Kağan’a adanmış bir anıt kompleksi bulduğunu söyledi. Bu konuda Türk Akademisi faaliyetlerinin ana yönlerinden birinin de Türk Bitig çalışmaları olduğunu kaydederek, bu yöndeki çalışmaların devam edeceğini söyledi. “Geçtiğimiz yıl Moğolistan'daki Nomgon vadisinde yapılan kazılar sonucunda bulunan yazıtın üst kısmı Türk dünyasında büyük yankı uyandırdı. Türk adının ilk kez Gök Türkler dönemine ait bir yazıtta geçmesi bu haberi daha da değerli kılmaktadır. Bu yıl da kazılara devam ederek yazıtın geri kalanını bulmayı umut ediyoruz” dedi Akademi Başkanı. Uluslararası Türk Kültürü ve Mirası Vakfı Başkanı Günay Efendiyeva da, 2023 yılında tüm Türk dünyası için değerli olan önemli yıl dönümlerinin kutlandığını vurguladı. “Eski Türk yazısı, ortak geçmişin hazinesinin anahtarı olarak tarihimizde önemli bir yer tutar. 130 yıllık bu yolculuğa sürekli araştırma ve keşif eşlik etti. Bu yolculuğun bir parçası olarak bugünkü konferansımızı düzenleyerek Eski Türk yazısı ile ilgili bilgilerimizi daha da derinleştirmeye çalışıyoruz” dedi. G. Efendiyeva, uluslararası genç bir kuruluş olarak Uluslararası Türk Kültürü ve Mirası Vakfı'nın çeşitli yönlerde Türk kültür ve mirasını korumaya, yaşatmaya ve tanıtmaya yönelik birçok proje ve faaliyeti hayata geçirdiğini kaydetti. Konferansın konusuyla ilgili olarak, Vakfın yakın gelecekte uluslararası bir petroglifler, boy damgaları ve Eski Türk yazıtları sergisi düzenlemeyi planladığını söyledi. Genel oturumun ardından konferans, çeşitli konuların ele alındığı özel oturumlarla devam etti. Özellikle eski Türk yazısının anahtarını keşfeden Wilhelm Thomsen'e ithaf edilen oturumda katılımcılar onun çalışmaları ve hayatı, Türkolojinin oluşumuna katkı sağlayan düşünce ve önerilerini dile getirdiler. Ayrıca Türk Bitig’in tarihçesi ve dil özellikleri, yayılış alanları, çağdaş Türk dilleri ile devamlılığı ve o dönemin diğer dilleri (Çince, Soğdca, Moğolca vb.) ile etkileşim konulu özel oturumlar yapıldı. Konferansta ayrıca eski Türk edebiyatı, folkloru, kültür ve sanatı, Türk devletlerinin önde gelen isimleri ve tarihi, arkeolojik kazılar gibi konular da ele alındı. Konferansın sonuçlarına göre, katılımcılar eski Türk yazılı eserlerin araştırılmasına yönelik önemli kararlar üzerinde anlaştılar ve Sonuç Bildirgesini kabul ettiler.